IBA i IBAHRI wyrazaja ubolewanie z powodu niepociagniecia Polski i Wegier do odpowiedzialnosci w ramach unijnego planu odbudowy

MAGYAR ENGLISH

International Bar Association(Miedzynarodowe Stowarzyszenie Prawników) (IBA) oraz International Bar Association’s Human Rights Institute (Instytut Praw Czlowieka Miedzynarodowego Stowarzyszenia Prawników) (IBAHRI) wyrazaja ubolewanie, ze pomimo obaw Unii Europejskiej zwiazanych z nieprzestrzeganiem zasad praworzadnosci i licznymi naruszeniami praw czlowieka przez Wegry i Polske oba kraje nie zostaly pociagniete do odpowiedzialnosci w ramach unijnego planu odbudowy. Oba panstwa maja skorzystac z uzgodnionego przez przywódców UE funduszu odbudowy w wysokosci 750 miliardów euro na odbudowe Europy po pandemii COVID-19.

Przewodniczacy IBA Horacio Bernardes Neto stwierdzil: „Jestesmy swiadkami kryzysu rzadów prawa na Wegrzech i w Polsce, z czestymi atakami na sadownictwo i zawody prawnicze. UE nie moze stac z boku, gdy dochodzi do takich ataków na normy demokratyczne. Brak uzaleznienia pomocy gospodarczej od przestrzegania europejskich wartosci jeszcze bardziej osmieli rzady Wegier i Polski do podazania droga represji, gdyz nie beda sie one obawiac jakichkolwiek konsekwencji ze strony UE. IBA, jako swiatowy glos przedstawicieli zawodów prawniczych, wzywa UE do jak najszybszego wprowadzenia nowych srodków majacych na celu ochrone praworzadnosci.”

Wspólprzewodniczacy IBAHRI i byly Sedzia High Court of Australia (1996 – 2006), Hon Michael Kirby AC CMG, stwierdzil: „IBAHRI jest bardzo zaniepokojony ingerencja w niezawislosc sadownictwa zarówno na Wegrzech, jak i w Polsce, i uwaznie sledzi dzialania rzadów obu krajów majace na celu wykorzystanie kryzysu koronawirusowego jako sposobu rozszerzenia swoich uprawnien. Ubolewamy, ze UE nie wykorzystala okazji do wzmocnienia zaangazowania na rzecz praworzadnosci i demokracji w porozumieniu dotyczacym planu odbudowy. Ta porazka zostanie odebrana przez Wegry i Polske jako przyzwolenie dla ich ataków na sadownictwo i wolnosc slowa w czasie kryzysu COVID-19.”

HWegry i Polska zagrozily zawetowaniem umowy, jezeli finansowanie ze srodków UE bedzie uzaleznione od utrzymania praworzadnosci i demokracji, oraz wymusily przeredagowanie wniosków. W rezultacie UE zdecydowala, ze zaden warunek nie bedzie stosowany natychmiast, pomimo rezolucji, która przyjela 17 kwietnia, okreslajacej dzialania rzadów Wegier i Polski podczas kryzysu COVID-19 jako „calkowicie niezgodne z wartosciami europejskimi”. Umowa ta powierzyla Komisji Europejskiej zadanie zaproponowania dzialan majacych na celu wstrzymanie finansowania Panstw Czlonkowskich w przypadku naruszenia zasad panstwa prawa, ale nie przewiduje odpowiedzialnosci za ich ostatnie dzialania. Premier Wegier Viktor Orbán nazwal wycofanie sie z tych planów „wielkim zwyciestwem”, zas premier Polski Mateusz Morawiecki okreslil je jako potwierdzenie, ze „Polski nie mozna pozbawic ani jednego euro”.

Wspólprzewodniczaca IBAHRI i byla Sekretarz Generalny Szwedzkiej Izby Adwokackiej Anne Ramberg Dr jur hc, stwierdzila: „Ci, którzy wykorzystali kryzys COVID-19 jako pretekst do wprowadzenia srodków regresywnych i represyjnych, nie powinni otrzymywac srodków z funduszu odbudowy bezwarunkowo. UE musi domagac sie odpowiedzialnosci od Panstw Czlonkowskich, które nie przestrzegaja praworzadnosci, praw czlowieka i demokracji. Jako ze nie zostalo to przewidziane w unijnym planie naprawy gospodarczej, nalezy wprowadzic nowe srodki w celu ochrony praworzadnosci w calej UE, aby zapobiec dalszym atakom na praworzadnosc i sadownictwo. UE musi wzmocnic wiarygodnosc ‘europejskich wartosci’.”

Przypomina sie Wegrom i Polsce, ze czlonkostwo w UE jest uzaleznione od przestrzegania wspólnych wartosci. Artykul 2 Traktatu o Unii Europejskiej stanowi: „Unia opiera sie na wartosciach poszanowania godnosci osoby ludzkiej, wolnosci, demokracji, równosci, panstwa prawnego, jak równiez poszanowania praw czlowieka, w tym praw osób nalezacych do mniejszosci”. Artykul 7 Traktatu stanowi, ze jezeli Rada Europejska jednomyslnie glosuje za tym, ze doszlo do naruszenia tych zasad, to Rada Unii Europejskiej – jezeli zostanie to poparte kwalifikowana wiekszoscia glosów – moze glosowac za zmiana lub zawieszeniem prawa glosu przedstawiciela rzadu danego Panstwa Czlonkowskiego.

Jako ze umowa UE w sprawie funduszu odbudowy nie zostala uzalezniona od ochrony praworzadnosci w Panstwach Czlonkowskich, uprawnienia UE do ograniczenia kroków podejmowanych przez takie kraje jak Wegry i Polska w celu ingerencji w prawa mniejszosci oraz ograniczenia niezaleznosci sadów i wolnosci mediów sa podwazane.

Nadzwyczajne przepisy zezwalajace premierowi Orbánowi na rzadzenie w drodze wydawania dekretów wygasly 18 czerwca, ale Wegry wprowadzily nowe ustawodawstwo umozliwiajace rzadowi ponowne wprowadzenie rzadzenia w drodze wydawania dekretów za kazdym razem, gdy oglosi stan zagrozenia zdrowia publicznego. Pozwala to na dalsze naduzycia wladzy i naruszenia praw czlowieka. Przyjeto równiez ustawe „calosciowa”, która ogranicza prawa osób transseksualnych i wprowadza srodki majace na celu rozszerzenie wplywu rzadu na instytucje kulturalne. Ponadto w dniu nastepujacym po uzgodnieniu unijnego funduszu odbudowy rozwiazano umowe o prace z Szabolcsem Dullem, redaktorem naczelnym Index najwiekszego wegierskiego niezaleznego portalu informacyjnego. Mialo to miejsce zaledwie miesiac po tym, jak wyrazil on zaniepokojenie polityczna ingerencja w swoja organizacje. Wskazuje to na niepokojacy wniosek, ze premier Orbán rozprawil sie z dysydentami po swoim „zwyciestwie” w sprawie planu naprawy gospodarczej UE.

KONIEC

Uwagi dla redaktora:

1. Pod tym linkiem znajdziecie Panstwo powiazane materialy dotyczace Wegier.
   www.ibanet.org/Hungary
2. Pod tym linkiem znajdziecie Panstwo powiazane materialy dotyczace Polski.
   www.ibanet.org/Human_Rights_Institute/Work_by_regions/Europe/Poland
3. International Bar Association’s Human Rights Institute (IBAHRI)– organizacyjnie i finansowo niezalezny podmiot dzialajacy na rzecz promowania, ochrony i egzekwowania praw czlowieka w ramach sprawiedliwych rzadów prawa oraz na rzecz zachowania niezaleznosci sadownictwa i zawodów prawniczych na calym swiecie.
4. International Bar Association (IBA), swiatowy glos przedstawicieli zawodów prawniczych, ijest najwazniejsza organizacja zrzeszajaca miedzynarodowych prawników, izby i stowarzyszenia prawnicze. Instytucja ta, zalozona w 1947 r., wkrótce po utworzeniu Organizacji Narodów Zjednoczonych, zrodzila sie z przekonania, ze organizacja zlozona ze swiatowych stowarzyszen prawników moze przyczynic sie do globalnej stabilizacji i pokoju poprzez wymierzanie sprawiedliwosci.
5. Sledz IBAHRI na Twitterze tutaj: twitter.com/IBAHRI